Polska zacieśnia współpracę z Chinami: ruszają nowe inicjatywy w szkolnictwie wyższym

Po raz pierwszy w historii spotkanie Dialogu Edukacyjnego odbyło się poza Chinami. Szczególna rola gospodarza przypadła w tym roku Polsce, co po objęciu przywództwa w Platformie Edukacyjnej Unia Europejska - Azja Środkowa, wskazuje na rosnącą rolę naszego kraju w kształtowaniu europejskiego i światowego szkolnictwa wyższego.

Mam nadzieję, że wspólnie uda nam się sprostać wyzwaniom, z którymi wszyscy się mierzymy - przywitała zebranych minister nauki i szkolnictwa wyższego, prof. Lena Kolarska-Bobińska. - Musimy zagwarantować młodym przyszłość na zmieniającym się rynku pracy oraz wysoką jakość kształcenia. Naszym głównym celem jest wychować młodych ludzi o otwartych umysłach - mówiła prof. Kolarska-Bobińska.

Hao Ping, wiceminister edukacji w Chinach, zwrócił uwagę na to, jaką rolę w kształtowaniu europejskiej strategii szkolnictwa wyższego może odegrać Polska. Chińscy delegaci docenili umiejętne wykorzystanie środków unijnych, którym zawdzięczamy m.in. rozwój nauki i polskich uczelni. Według nich dalsza współpraca między Europą a Chinami powinna skupić się na trzech aspektach: zwiększonej wymianie międzynarodowej, tworzeniu ośrodków do nauki języków obcych i rozpoczynaniu nowych inicjatyw naukowych w zaawansowanych laboratoriach oraz instytucjach badawczych.

Cykliczne spotkania Dialogu 16 +1 to okazja do udoskonalenia i opracowania rozległej, międzynarodowej sieci współpracy. Eksperckie analizy dotychczasowych działań wyznaczają dalsze kierunki współdziałania dla obradujących państw. W tym roku spotkanie zostało zdominowane przez dwa tematy: umiędzynarodowienie szkolnictwa wyższego i współpracę uczelni z innymi sektorami gospodarki.

Według uczestników szczytu mobilność studentów, doktorantów i pracowników naukowych to ogromna szansa - nie tylko na walkę z niżem demograficznym, ale i na poprawienie jakości kształcenia oraz badań naukowych. Omawiane na spotkaniu analizy pokazywały, jak przyjmowanie osób z zagranicy korzystnie wpływa na funkcjonowanie uczelni. Przygotowanie zajęć w obcym języku motywuje do pracy studentów i naukowców. O wiele sprawniej działa również uczelniana administracja, której pracownicy szybciej przyswajają sobie nowe techniki pracy przez internet i w jęz. angielskim.

Szczególny nacisk położono na mobilność doktorantów i młodych doktorów. Specjaliści przekonywali, że z punktu widzenia krajowej nauki i szkolnictwa wyższego, takie wyjazdy mają o wiele większe znaczenie, niż krótkotrwałe wymiany studenckie. Granty i stypendia dla przyszłych naukowców nie tylko trwają dłużej, ale wiążą się one również z konkretnymi efektami w postaci prowadzonych badań. Dwu lub trzyletni pobyt za granicą ma pozytywne skutki dla uczelni macierzystej, na którą stypendysta wraca z nowym doświadczeniem oraz dla placówki przyjmującej, która uczestniczy w jego pracach.

Podczas dyskusji poruszono również kwestię lepszego inwestowania stypendiów. Ministrowie zgodnie stwierdzili, że samo przyznawanie stypendiów nie musi być celem - powinno się czuwać nad prowadzonymi badaniami i ich efektami. To one przecież mogą się stać podstawą do dalszej działalności naukowej lub współpracy z gospodarką.

W procesie internacjonalizacji ogromne znaczenie mogą mieć również platformy e-learnignowe. Dzięki wykorzystaniu łączy internetowych w międzynarodowych kursach mogą brać udział zagraniczni studenci, których nie stać na długotrwałe wyjazdy. E-learning to również przestrzeń, w której wspólne programy tworzyć mogą naukowcy z różnych państw i ośrodków.

Wiceminister edukacji Chin zauważył, że państwa Europy Środkowo-Wschodniej znalazły się w idealnej sytuacji do zacieśniania współpracy. Otwarte granice Unii Europejskiej i znikająca stopniowo bariera językowa sprawiają, że procesy umiędzynarodowienia właśnie teraz mogą rozwijać się najbardziej dynamicznie.

Skuteczność internacjonalizacji wymaga od państw regionu dobrze przemyślanej współpracy. Najlepsi studenci bardzo często wybierają studia w Europie Zachodniej czy w Stanach Zjednoczonych. Konieczne jest więc otwarcie się na nowe rynki m.in. w Afryce czy Ameryce Południowej. Uczestnicy spotkania docenili działania Polski, która opiera swój czynnik umiędzynarodowienia na studentach z państw sąsiedzkich. Właśnie takie lokalne działania mogą okazać się metodą na zwiększenie szans całego regionu.

Kolejnym istotnym tematem było zmniejszenie bezrobocia wśród absolwentów uczelni przez większą współpracę z przedsiębiorcami i pracodawcami. Uczestnicy spotkania rozmawiali przede wszystkim o tym, jak najskuteczniej zaangażować ich w proces edukacji. Jednym ze sposobów było tworzenie nowych, praktycznych kierunków studiów, których programy współtworzyliby pracodawcy. Innym proponowanym wyjściem były dodatkowe staże, warsztaty i programy praktyk. Dzięki temu studenci wyposażeni w odpowiednie doświadczenie i elastyczne umiejętności miękkie mogliby poradzić sobie nawet na dynamicznie zmieniającym się rynku pracy.

Po Dialogu 16+1 odbyło się Trzecie Polsko-Chińskie Forum Rektorów. Jako spotkanie na szczeblu międzyuczelnianym dotyczyło ono bardziej szczegółowych aspektów współpracy międzynarodowej. Podsumowane zostały najważniejsze kwestie, takie jak uznawalność wykształcenia, ważna przede wszystkim w mobilności naukowej i zawodowej oraz systemy stypendialne. Omówiono również działania możliwe w ramach programu Erasmus +, również dla państw spoza Unii Europejskiej.

Kolejne części dotyczyły wspólnych aktywności w ramach określonych dyscyplin naukowych. Moderatorzy z Chin i Polski poprowadzili cztery równoległe panele poświęcone naukom społecznym, humanistycznym oraz artystycznym; szkolnictwu zawodowemu; naukom biologicznym i medycznym oraz naukom technicznym. Konferencja zakończyła się sesją networkingową, w której spotkali się przedstawiciele chińskich agencji rekrutacyjnych oraz polskich instytucji edukacyjnych.

19 czerwca minister Kolarska-Bobińska podpisała Program Umiędzynarodowienia Szkolnictwa Wyższego. Jest on dostępny na stronie internetowej MNiSW.