Wiceminister nauki zapowiada kolejne zmiany w ocenie jednostek naukowych

Wyniki oceny parametrycznej jednostek naukowych są jednym z elementów służących do ustalania wysokości tzw. dotacji statutowej z budżetu państwa. Ocenie tej podlega ok. 1000 jednostek - wydziały uczelni, instytuty badawcze i instytuty PAN. Oceny jednostek dokonuje Komitet Ewaluacji Jednostek Naukowych. Ocena polega na zaklasyfikowaniu jednostki do jednej z czterech kategorii: od A+ dla jednostek wybitnych, do C oznaczającej poziom niezadowalający.

Pierwszej oceny parametrycznej dokonano w 2013 roku. "W stosunku do przyjętych zasad środowisko naukowe zgłaszało szereg zastrzeżeń dotyczących m.in. niezrozumiałego i skomplikowanego algorytmu. Uwagi dotyczyły także problemów związanych z oceną jednostek działających w różnych dziedzinach nauki i niedostatecznego uwzględnienia osiągnięć o charakterze utylitarnym" - mówił w Sejmie poseł PiS, prof. Włodzimierz Bernacki.

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Leszek Sirko przypomniał, że w październiku minister nauki i szkolnictwa wyższego wydał rozporządzenie uwzględniające nowe zasady oceny jednostek. "W ramach tego rozporządzenia przyznano i powołano tzw. grupy wspólnej oceny dotyczące tzw. niejednorodnych jednostek naukowych. Następnie uproszczono algorytm służący do ustalania kategorii naukowej jednostek naukowych. W poprzedniej kategoryzacji jednostki były porównywane parami w grupach wspólnej oceny. Było to zupełnie nieprzezroczyste. (...) Teraz jednostki będą porównywane z jednostką referencyjną, co jest rozsądną zmianą" - mówił Leszek Sirko.

W rozporządzeniu zwiększono też rolę osiągnięć innowacyjnych, m.in. wprowadzono nowe parametry oceny dotyczące przychodów jednostki naukowej z tytułu sprzedaży produktu. Zgodnie z zapisami rozporządzenia punktowana będzie aktywność w koordynowaniu i realizacji projektów obejmujących badania naukowe i prace rozwojowe. "Wiadomo, że w różnych projektach różne jednostki odgrywają różną rolę. Niektóre po prostu wykonują ten projekt i uczestniczą w jego realizacji, a niektóre są koordynatorami i to są istotnie różne role, które trzeba docenić i uwzględnić" - dodał Sirko.

Zwiększono też punktację za monografie i dzieła artystyczne. Pojawiło się także pojęcie "monografii wybitnej", czyli nagrodzonej prestiżową nagrodą. Według nowych kryteriów, w ocenie jednostek naukowych uwzględniane będą też różnice między dziedzinami nauki. Ze względu na specyfikę nauk humanistycznych i społecznych, w ocenie dorobku publikacji stworzono też dodatkową listę czasopism naukowych (lista C), która ogłaszana będzie przez ministra nauki i szkolnictwa wyższego. Określona zostanie liczba punktów za publikację artykułu w danym piśmie z listy.

"Ministerstwo uważa, że choć zmiany idą w odpowiednim kierunku, nie są one jeszcze wystarczające, ponieważ nie podkreśla się tutaj istotnej roli eksperckiej w ocenie instytucji naukowych. Dlatego też - już w roku 2016 - pojawi się nowe rozporządzenie, które będzie brało pod uwagę właśnie ocenę ekspercką, a liczba osiągnięć, na podstawie których będzie wstępnie przyznawana kategoria A, B, czy C będzie ograniczona z 3n do 2n (...)" - zapowiedział wiceminister nauki.