W ostatniej dekadzie w krajach UE oraz w krajach członkowskich OECD odnotowuje się stały i szybki wzrost liczby osób, które rozpoczynają studia wyższe, co istotnie wpływa także na udział osób z wyższym wykształceniem w całej populacji.
Proces ten jest szczególnie istotny zarówno z perspektywy nakładów finansowych na rozwój infrastruktury akademickiej, jak również pociąga za sobą zmiany na międzynarodowym rynku pracy, w związku z rosnącą podażą wysoko wykwalifikowanej kadry. Kraje UE dążą także do stworzenia międzynarodowego rejestru szkół wyższych.
Upowszechnianie wyższego wykształcenia jest zróżnicowane pod względem kraju, jak również grupy wiekowej populacji. Rosnące zainteresowanie podjęciem studiów wyższych w niektórych krajach można zaobserwować nie tylko w grupie niedawnych absolwentów szkół średnich, ale również wśród starszej części populacji. Ponadto ośrodki akademickie o ugruntowanej reputacji przyciągają znaczące liczby zagranicznych kandydatów na studia, przez co liczba osób rozpoczynających studia w niektórych krajach przewyższa faktyczną liczbę absolwentów krajowych szkół średnich kontynuujących naukę na studiach wyższych.
Podobnie też odsetek populacji posiadającej wyższe wykształcenie jest zróżnicowany w poszczególnych grupach wiekowych. W Polsce procent osób z wyższym wykształceniem wśród ludności kraju w wieku 25-64 lata jest niższy niż przeciętny w krajach OECD czy Unii Europejskiej (odpowiednio 19,6% w Polsce, 20,8% w OECD oraz 19,7% w UE), podczas gdy w najmłodszej grupie wiekowej (25-34 lata) w Polsce wskaźnik ten jest istotnie wyższy (32,1%) niż przeciętny dla krajów OECD (26,9%) czy Unii Europejskiej (26,1%).
Biorąc pod uwagę, że wskaźnik skolaryzacji netto w szkolnictwie wyższym już w roku szkolnym 2008/2009 przekroczył 40% i nadal wykazuje tendencję rosnącą, osiągnięcie pierwszego z wyżej wymienionych wskaźników będzie dla Polski znacznie prostsze niż uzyskanie wskaźnika mobilności studentów na poziomie 20%. Wydaje się to dużym wyzwaniem szczególnie z uwagi na fakt, że liczba polskich studentów kształcących się za granicą w roku szkolnym 2009/2010 nie przekraczała 2%.
Polityka Rady Europy podkreśla rolę kształcenia w naukach ścisłych.Pierwszym etapem tego procesu powinno być wyeliminowanie niskich osiągnięć w tej dziedzinie na poziomie szkolnictwa podstawowego i średniego (jako jeden z benchmarków dokumentu 'Education and Training 2020'), docelowo zwiększając liczbę studentów i absolwentów kierunków ścisłych w placówkach akademickich.
Odsetek studentów rozpoczynających naukę na kierunkach z grupy "matematyka i informatyka" w ogólnej liczbie nowoprzyjętych na studia wynosi w Polsce tylko 5%, ale jednocześnie taką samą wartość ma średni wskaźnik dla grupy krajów OECD.
Podobnie niski odsetek studentów wybiera kształcenie na kierunkach z grupy "nauki biologiczne, fizyczne i rolnicze" (w Polsce 5%, w OECD - 6%).
Absolwenci kierunków matematycznych, technicznych oraz nauk ścisłych na 1000 osób w wieku 20-29 lat
źródło: Eurostat (2008)
Z kolei w zakresie absolwentów kierunków matematycznych, technicznych oraz nauk ścisłych na 1000 osób w wieku 20-29 lat Polska na tle państw europejskich należy do grupy krajów z przedziału 12,5 - 17,4 (patrz: mapka).
Na podstawie publikacji GUS