Coraz więcej polskich uczelni zaznacza, że praca magisterska jest pracą twórczą, powinna więc mieć charakter empiryczny. Kluczowymi elementami są tu dobór odpowiednich metod i technik badawczych. To od nich zależy, czy uzyskane w ich trakcie dane będą cechować się trafnością i rzetelnością, a więc czy napisana przez studenta praca będzie miała jakąkolwiek wartość naukową. Wybór tej najlepszej może sprawić jednak niemały kłopot.
Wybór metody, jak i narzędzia badawczego jest zależny od przedmiotu badań. Wśród studentów nauk ścisłych najbardziej popularne są eksperymenty, doświadczenie i długotrwałe pomiary. Jednak nierzadko, podobnie jak studenci kierunków społecznych i humanistycznych, decydują się oni na badania ankietowe. Zaletą takiego rozwiązania jest niski koszt. Nie trzeba inwestować w ludzi, ani narzędzia. Badania są przeprowadzane w krótkim czasie - dzięki temu szybko można przebadać sporą próbę.
Ankietowani chętniej udzielają szczerych odpowiedzi, ponieważ czują się anonimowo. Dla osób decydujących się na to narzędzie, z pewnością
spore znaczenie ma także łatwość analizy uzyskanych wyników. Odpowiedzi można w
szybki sposób zakodować i poddać odpowiednim operacjom statystycznym.
Sama ankieta jest pojęciem dość ogólnym. W jego
ramach można wyróżnić kilka bardziej szczegółowych typów. W pierwszej kolejności można
mówić ankietach pocztowych - chodzi o wysyłanie kwestionariusza do
respondentów. Badacze wskazują na jej niski koszt i anonimowość.
Jednak można też zauważyć, że tylko niewielki odsetek ankietowanych faktycznie
zwraca wypełnione formularze.
Innym rozwiązaniem jest CATI, czyli ankieta telefoniczna. Jest
to narzędzie wygodne, znoszące ograniczenia przestrzenne. Posiada jednak ważną wadę: chodzi o dostęp do
badanych. Trudno uzyskać takie numery telefonu, które zapewnią
reprezentatywność próby. Trzeba też pamiętać, że nie wszystkie osoby
posiadają numer telefonu, a aparaty stacjonarne są przypisane do pojedynczych
osób, chociaż może z nich korzystać wiele innych.
Kolejnym rodzajem ankiety jest CAPI, czyli formularz wypełniany na
komputerze. Ta metoda pozwala na dołączenie do ankiety dodatkowych materiałów, np. zdjęć, prezentacji czy filmów. Dzięki możliwości bezpośredniego
kodowania danych można też zaoszczędzić sporo czasu. Ograniczeniem
w jej zastosowaniu są jednak finanse. Koszty związane z wyposażeniem
ankieterów w komputery i odpowiednie oprogramowania bardzo często przekraczają możliwości studentów.
Wraz z rozwojem nowoczesnych technologii na popularności
zyskują ankiety internetowe (CAWI). W jej przypadku pytania mogą być
kierowane do konkretnych grup, np.: internautów o określonych zainteresowaniach czy odwiedzających dany portal internetowy. Dzięki tej metodzie ograniczone są koszty i czas badań oraz zmniejsza się ograniczenie związane
z odległością. Przy tej metodzie respondenci również mogą poczuć się anonimowo, dzięki
czemu jest większa szansa na uzyskanie szczerych i rzetelnych odpowiedzi nawet na bardzo
drażliwe tematy.
- Ankiety online zapewniają respondentom nieporównywalnie
większy komfort i dyskrecję niż te przeprowadzane osobiście. – twierdzi
Wojciech Wawrzyniak, wykładowca na Wydziale Matematyki i Informatyki UAM, jeden
z pomysłodawców projektu NaszeDane.pl. - Ludzie w Internecie czują się bardziej
anonimowo, a dzięki temu odpowiadają na pytania szczerze i wyczerpująco.
Dzięki ankiecie online łatwiejszy jest również końcowy etap badania, czyli
analiza danych. Nie trzeba przepisywać formularzy wypełnianych długopisem –
zamiast tego otrzymamy zdigitalizowane wyniki, przystosowane do dalszej
elektronicznej obróbki w formie tabel czy wykresów.
Jednym z serwisów oferujących możliwość stworzenia ankiety online oraz przeprowadzenia badania za pomocą mailingu jest system NaszeDane.pl. Dzięki Modułowi NaszeDane Online Mobile możliwe jest wypełnienie ankiety w terenie, za pomocą tabletu czy smartfonu.
Można zatem wywnioskować, że jeśli w odpowiedni i przemyślany sposób wybierze
się właściwe narzędzie, badania nie muszą wiązać się z wielogodzinną pracą, wysokimi kosztami, zaangażowaniem innych osób, ani odległymi podróżami. Wszystko
dzięki wykorzystaniu nowoczesnych technologii
i sieci Internet.