Jestem studentką i zaszłam w ciążę z kimś kto obiecał, że kocha i będzie kochał, a teraz mnie porzucił. Oczywiście mój stan cywilny jest panieński. Jestem zrozpaczona i zawiedziona. Mam do siebie straszny żal, że nie poznałam się na nim wcześniej. Nie chcę już z nim mieć nic wspólnego, nie mogłabym być z nim. Mam pytania: czy dziecko będzie nosić moje nazwisko, czy mam prawo do alimentów? Czy taki człowiek ma prawo do ojcostwa?
Nick: ANIA
Jeśli ojciec dobrowolnie chce uznać dziecko, potrzebna będzie do tego Pani zgoda (aż do ukończenia przez dziecko 18 lat). Jeśli nie nastąpi skuteczne uznanie dziecka do akt urodzenia dziecka wpisuje się nazwisko matki. Jeżeli matka wniesie po urodzeniu dziecka pozew o ustalenie ojcostwa, to sąd w wyroku ustalającym ojcostwo może nadać dziecku nazwisko ojca tylko na wniosek matki lub na wniosek dziecka (a w jego imieniu występuje matka). Nie są więc uzasadnione obawy, że dziecko będzie nosić nazwisko ojca bez zgody matki.
Dziecko ma oczywiście prawo do alimentów. Jeżeli ojcostwo mężczyzny nie będącego mężem matki zostało uwiarygodnione (a niekoniecznie udowodnione), matka może żądać, ażeby mężczyzna ten jeszcze przed urodzeniem się dziecka wyłożył odpowiednią sumę pieniężną na koszty utrzymania matki przez trzy miesiące w okresie porodu oraz na koszty utrzymania dziecka przez pierwsze trzy miesiące po urodzeniu. Termin i sposób zapłaty tej sumy określa sąd. Uwiarygodnienie ojcostwa może zostać przeprowadzone np. przez zeznania świadków, którzy potwierdzą, że matka i domniemany ojciec utrzymywali ze sobą bliskie kontakty (lub poprzez inne dowody).
Ojciec jest ponadto obowiązany do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie (chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania), a więc z reguły aż do ukończenia studiów przez dziecko. Jeżeli ojcostwo mężczyzny, który nie jest mężem matki, nie zostało ustalone, zarówno dziecko, jak i matka mogą dochodzić roszczeń majątkowych związanych z ojcostwem tylko jednocześnie z dochodzeniem ustalenia ojcostwa. Aby domagać się alimentów należy więc jednocześnie wytoczyć powództwo o ustalenie ojcostwa dziecka. Sądowe ustalenie ojcostwa nie będzie dzisiaj problemem, ze względu na to, że pewny wynik gwarantują badania DNA. Powództwo o ustalenie ojcostwa może wytoczyć dziecko lub matka. Wytacza się je przed sąd rejonowy, w okręgu którego domniemany ojciec ma miejsce zamieszkania. Powództwo można wytoczyć także przed sąd rejonowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania matki i dziecka.
Powództwo o ustalenie ojcostwa może wytoczyć także biologiczny ojciec dziecka aż do osiągnięcia przez dziecko pełnoletności. Ojcu będzie przysługiwać wówczas także władza rodzicielska, ale ze względu np. na to, że rodzice nie mieszkają razem sąd może powierzyć władzę rodzicielską tylko jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego z rodziców do określonych obowiązków i uprawnień. (12-07-2005)