Jak wzmocnić potencjał dydaktyczny uczelni?

26 stycznia w siedzibie Wyższej Szkoły Europejskiej im. ks. Józefa Tischnera (WSE) w Krakowie odbyło się seminarium podsumowujące dotychczasowe etapy wykonania projektu, a w szczególności skupiające się na omówienia wyników badań fokusowych na temat weryfikacji oraz dostosowania istniejących programów nauczania do potrzeb rynku pracy zgodnie z celami procesu bolońskiego.

Jak poinformowała rzecznik uczelni Agata Motyl, uczestników spotkania powitał rektor Jarosław Gowin, zaś prezentacje poprowadzili dr Barbara Worek i dr Marcin Kocór. Wyjaśnili oni, że badania prowadzone były metodą zogniskowanych wywiadów grupowych (Focus Group Interviews), a ich głównym celem było sprawdzenie, jakich kompetencji oczekują pracodawcy od absolwentów studiów humanistycznych oraz poznanie opinii absolwentów na temat przydatnych umiejętności przy podejmowaniu pracy po studiach. Wywiady miały na celu zidentyfikowanie luk kompetencyjnych, które mogą świadczyć o niewydolności programów kształcenia. Jednocześnie starano się określić, na ile możliwe jest wpływanie na rozwoju tych kompetencji przez odpowiednie metody kształcenia.

Motyl wyjaśnia, że w badaniach wzięli udział pracodawcy (37 firm) z branż, w których absolwenci WSE znajdują pracę (m.in. HR, PR, agencje reklamowe, administracja publiczna, w tym zarówno firmy krajowe, jak i międzynarodowe), zaś drugą część eksperymentu stanowiły ankiety internetowe przeprowadzone wśród absolwentów wszystkich kierunków uczelni.

Okazało się, że, według ankietowanych, jednym z najważniejszych kierunków działań jest nie tyle zmiana programów merytorycznych studiów, ale całej organizacji procesu dydaktycznego i procesu nauczania. "Kluczowe kompetencje, których pracodawcy wymagają od absolwentów studiów nie są bowiem efektem nauki na takim czy innym kursie, ale kształtują się niejako w tle studiowania" - tłumaczy rzeczniczka WSE. Do grupy najważniejszych kompetencji zaliczono zaś m.in. odpowiedzialność, umiejętności organizacyjne i komunikacyjne (w tym także komunikację w języku obcym), umiejętność pracy w zespole oraz terminowość.

Z badań wynika także, iż - w poczuciu respondentów - wybór studiów I stopnia jest często pochopną i nieprzemyślaną decyzją, a programy studiów niewystarczająco koncentrują się na aspekcie praktycznym. Wśród zaleceń dla studiów I stopnia pojawia się więc m.in. propozycja poszerzenia możliwości korzystania przez studentów z doradztwa zawodowego (program ten został już wdrożony w ramach Projektu Rozwojowego) oraz uszczegółowienie opisów studiów, tak, by dostarczyć studentom więcej informacji o wybieranym kierunku studiów. Raport z badań przedstawia też szczegółowe zalecenia dla każdego z kierunków będących w ofercie WSE.

Jeżeli chodzi o studia podyplomowe to, w opinii uczestników eksperymentu, ze względu na swoją specyfikę (krótki okres trwania oraz przeznaczenia dla osób z wyższym wykształceniem) powinny być one jak najbardziej praktyczne oraz koncentrować się wyłącznie na najistotniejszych zagadnieniach, pomijając inne, mniej istotne. Ankietowani zwrócili również uwagę na konieczność zmiany kryteriów rekrutacji poprzez zdefiniowanie profilu ich uczestników tak, aby w jednej grupie nie znaleźli się profesjonaliści i osoby zaczynające dopiero zgłębianie danej dziedziny.

Wśród zaleceń dla studiów podyplomowych wymieniono także zwiększenie liczby praktycznych zajęć (case studies, warsztatów, ćwiczeń), tak by wiedza była przekazywana głównie w tych formach oraz uświadamianie słuchaczom, że same roczne studia nie są wystarczające do pracy w tych zawodach i konieczne jest doświadczenie oraz praca nad własnym rozwojem osobistym. Dzięki realizacji tych zaleceń studia podyplomowe zamiast teorii dostarczałyby praktycznej wiedzy, a zastosowane metody nauczania pozwoliłyby słuchaczom przewidzieć, z jakimi problemami mogą się zetknąć w praktyce i jak te problemy rozwiązać.

Motyl informuje, że opracowane wyniki posłużą do stworzenia modelu kompetencyjnego (zestawu najważniejszych kompetencji wymaganych od pracownika). Dalszym etapem projektu będzie zaś analiza programów studiów pod kątem otrzymanych wyników i dostosowanie ich do wymagań rynku pracy. "W dostosowywaniu programów studiów do wymagań rynku pracy opieramy się nie tylko na własnych badaniach, ale również korzystamy z doświadczeń zagranicznych uczelni (m.in. z Wielkiej Brytanii). Jesteśmy jedną z pierwszych uczelni (jeżeli nie pierwszą), która rozpoczęła rozmowy z biznesem dotyczące dopasowywania edukacji wyższej do wymagań przyszłych pracowników" - podkreśla rzeczniczka.

Jak dodaje, zamierzeniem władz WSE jest, aby absolwenci szkoły wynosili ze studiów umiejętności praktyczne, a nie studiowali dla samego studiowania. "Chcemy zapewnić naszym studentom lepszy start w życiu zawodowym. Wiemy, że nie jest łatwo o pracę po kierunkach humanistycznych. Żeby więc przestały być studiami tylko dla samej idei studiowania, pracujemy nad dostosowaniem naszej oferty dydaktycznej do wymagań pracodawców" - mówi Agata Motyl.

"Dzięki wynikom badań i przeprowadzonej weryfikacji programów nauczania będziemy mogli zaproponować studentom taką ofertę edukacyjną, która zapewni im po ukończeniu studiów znalezienie ciekawej pracy" - dodaje Kinga Słowiak, kierownik Działu Nauczania uczelni. (PAP)