Naukowcy muszą walczyć o finansowanie badań

Naukowcy muszą nauczyć się walczyć o pieniądze na badania, nie tylko o te z budżetu państwa ale też z funduszy międzynarodowych - mówiła we wtorek minister nauki Barbara Kudrycka podczas spotkania z naukowcami w Warszawie.

Na spotkaniu omawiany był projekt reformy szkolnictwa wyższego i nauki. Uczestnicy zwracali uwagę na niewystarczające finansowanie nauki w Polsce, pytali o pomysł zniesienia habilitacji i robienia doktoratu bezpośrednio po studiach licencjackich. Odnosząc się do finansowania, Kudrycka zapewniła, że środki na naukę i szkolnictwo wyższe będą w kolejnych latach rosły o 0,15 proc. PKB rocznie (co roku ok. 2 mld zł) i łącznie do 2013 r. wzrosną o 10 mld zł. Przypomniała, że w funduszach strukturalnych UE zagwarantowane jest na lata 2007-2013 ponad 4 mld euro. Ważnym źródłem funduszy są, jak dodała, międzynarodowe programy takie jak 7 Program Ramowy UE, w którym o granty instytucje naukowe ubiegają się bezpośrednio, a nie przez rządy krajów członkowskich jako to ma miejscy w przypadku funduszy strukturalnych.

Na tej zasadzie, jak powiedziała, fundusze na naukę rozdziela też m.in. Europejska Rada Badań (ERC - European Research Council) i program współpracy Unii Europejskiej i Azji. "Największym naszym problemem jest teraz to, żeby skonsumować te środki" - powiedziała. Przy czym, jak podkreśliła Kudrycka, polskie instytucje nie radzą sobie z ubieganiem się o te środki. W ubiegłorocznym programie dla młodych naukowców organizowanym przez ERC żaden Polak nie dostał grantu. Źle ocenione zostały też wnioski złożone w konkursie o granty do tej instytucji przez bardziej doświadczone zespoły badawcze. Kudrycka przytoczyła przykładową ocenę. "Proponowane badania są mało ambitne, nie mają przełomowego charakteru, nie sięgają poza zastany stan rzeczy, nie otwierają nowych horyzontów, nie proponują niekonwencjonalnych rozwiązań. (...) Praca ma charakter aplikacyjny, nie zawiera badań naukowych" - cytowała minister. "Być może my, jako starsi nauczyciele akademiccy stawiamy przed naszymi podopiecznymi, młodymi naukowcami zbyt mało ambitne cele" - oceniła.

Kudrycką pytano też o płace na uczelniach. Zabierający głos uczestnicy debaty tłumaczyli, że np. doktoranci, zamiast prowadzić badania do swojej pracy doktorskiej, dorabiają, bo stypendium wynosi nieco ponad tysiąc złotych miesięcznie za co nie mogą oni utrzymać siebie i swoich rodzin. Zwracano też uwagę na niskie płace pracowników uczelni, nie tylko pracowników naukowych i dydaktycznych, ale też np. bibliotekarzy. "W pełni zgadzam się z tym, że źle są dofinansowywani doktoranci i bardzo niskie są płace doktorów oraz pracowników uczelni takich jak bibliotekarze. Będziemy szukali rozwiązań pozwalających na zwiększenie tych uposażeń" - obiecywała minister. Kudrycka wyjaśniała także wątpliwości wokół doktoratów i habilitacji. Potwierdziła, że reforma zakłada likwidację stopnia doktora habilitowanego i zastąpienie go certyfikatem uprawniającym doktorów do bycia samodzielnymi pracownikami naukowymi i promotorami przewodów doktorskich. O doktoratach po licencjacie powiedziała, że będą to jedynie granty badawcze, przyznawane na zasadzie konkursu osobom z dyplomem licencjackim, które dzięki temu mogłyby prowadzić pracę naukową jeszcze przed uzyskaniem dyplomu magisterskiego. W ten sposób student zbierałby materiał do doktoratu a w międzyczasie czasie bronił pracy magisterskiej. "Takie granty uzyskiwaliby najzdolniejsi studenci. Według naszych szacunków dotyczyłoby to nie więcej niż 100 osób w całym kraju" - tłumaczyła. W czwartkowej debacie, zorganizowanej przez Uniwersytet Warszawski, brali udział głównie pracownicy UW. Wśród nich była rektor UW Katarzyna Chałasińska-Macukow. Obecni byli m.in. prezes Polskiej Akademii Nauk Michał Kleiber, rektor Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, wiceprzewodniczący KRASP Tomasz Borecki, rektor Politechniki Warszawskiej Włodzimierz Kurnik. (PAP)

ostatnia aktualizacja: 2008-05-20