"Nie mówię tego żartem, ale Einstein, wykładowca fizyki teoretycznej, który tylko myślał o wszechświecie byłby narażony na zwolnienie, ponieważ jego dociekania nie przysporzyłyby jego uniwersytetowi żadnych grantów" – napisał profesor Millar w liście do dziennika "The Times".
"Na współczesnym brytyjskim uniwersytecie nie zabiega się o fundusze z myślą o sfinansowaniu badań, lecz odwrotnie - projekty badawcze są formułowane pod kątem zdobycia funduszy" – zaznaczył.
Według niego, największą zmianą na brytyjskich uniwersytetach w ostatnich 30. latach był rosnący nacisk na badania kosztem nauczania, a także zmiana modelu finansowania szkół wyższych – odejścia od finansowania bezpośredniego na rzecz finansowania konkretnych projektów badawczych.
W zestawieniu z tym, iż kadra profesorska straciła bezpieczeństwo pracy, a dużą część funduszy na badania stanowią fundusze rządowe oznacza to, że naukowcy, jeśli chcą się utrzymać na uniwersytecie, muszą wpisywać się w aktualne, polityczne oczekiwania wobec nich.
"Granty na badania pokrywają ogólne koszty uniwersytetów i są niezbędne dla finansowania poszczególnych wydziałów i całych uniwersytetów" – wyjaśnił.
Millar podaje przykład uniwersytetu, który ogłosił zamiar zamknięcia wydziału muzyki, ponieważ jego przychody z badań były niewystarczające. Inne placówki urlopują pracowników na cały semestr, by przygotowali wniosek o granty. Jest to ze szkodą dla nauczania i ogólnej kultury życia uniwersyteckiego.
Za jeszcze gorsze naukowiec uznaje to, że uniwersytety rozliczane są z grantów w bardzo krótkim cyklu. "Uniemożliwia to poważne, długofalowe prace badawcze, których wynik z założenia jest niemożliwy do przewidzenia. Jeśli nie można z ufnością przewidzieć ich rezultatu w horyzoncie pięciu lat (a obecnie wymagana jest także prognoza ich oddziaływania i wpływu), to nie są uznawane za prace badawcze" – tłumaczy Millar.
"Wykładowcom spełniającym się zawodowo w nauczaniu, trosce o studentów, kierowaniu wydziałem, bądź egzaminowaniu, w najlepszym razie grozi publiczne upokorzenie jako badawczo nieaktywnych, a w najgorszym razie zwolnienie z pracy" – dodaje.
"Obecny system (finansowania uniwersytetów – PAP) jest głęboko szkodliwy nie tylko dla nauczania, ale także dla samych badań" – podsumowuje.
77-letni prof. Fergus Millar związany był z University College w Londynie, a następnie z uniwersytetem oksfordzkim, skąd odszedł na emeryturę w 2002 r. Uchodzi za jednego z największych znawców historii starożytnej Grecji i Rzymu i za jednego z najbardziej wpływowych historyków XX wieku.
Lista uniwersytetów w Wielkiej Brytanii:Europejska wyszukiwarka uczelni - uczelnie w UK- University of Aberdeen
- University of Abertay Dundee
- Aberystwyth University
- Anglia Ruskin University, Cambridge
- The Arts University Bournemouth
- University of the Arts London
- Aston University, Birmingham
- Bangor University
- University of Bath
- Bath Spa University
- University of Bedfordshire, Luton and Bedford
- University of Birmingham
- Birmingham City University
- University College Birmingham
- Bishop Grosseteste University
- University Centre at Blackburn College, Blackburn
- University of Bolton
- Bournemouth University
- BPP University
- University of Bradford
- University of Brighton
- Brighton and Sussex Medical School
- University of Bristol
- Brunel University, Uxbridge and London
- University of Buckingham
- Buckinghamshire New University, High Wycombe
- University of Cambridge
- Canterbury Christ Church University, Canterbury, Thanet, Tunbridge Wells and Chatham
- Cardiff University
- Cardiff Metropolitan University
- University of Central Lancashire, Preston and Burnley
- University of Chester, Chester and Warrington
- University of Chichester
- City University London
- Coventry University
- Cranfield University, Cranfield, Shrivenham and Silsoe
- University for the Creative Arts, Canterbury, Epsom, Farnham, Maidstone and Rochester
- University of Cumbria, Carlisle, Penrith and Ambleside
- De Montfort University, Leicester
- University of Derby
- University of Dundee
- Durham University, Durham and Stockton-on-Tees
- University of East Anglia, Norwich
- University of East London
- Edge Hill University, Ormskirk, Lancashire
- University of Edinburgh
- Edinburgh Napier University
- University of Essex, Colchester and Southend-on-Sea
- University of Exeter
- Falmouth University
- University of Glasgow
- Glasgow Caledonian University
- University of Gloucestershire, Cheltenham, Gloucester and London
- University of Greenwich
- Harper Adams University, Newport, Shropshire
- Heriot-Watt University, Edinburgh and Galashiels
- University of Hertfordshire, Hatfield
- University of the Highlands & Islands
- University of Huddersfield, Huddersfield & Barnsley
- University of Hull, Hull and Scarborough
- Hull York Medical School
- Imperial College London
- Keele University, Staffordshire
- University of Kent, Canterbury and Medway
- Kingston University
- Lancaster University
- University of Leeds
- Leeds Metropolitan University
- Leeds Trinity University, Horsforth, Leeds
- University of Leicester
- University of Lincoln, Lincoln, Hull, Riseholme and Holbeach
- University of Liverpool
- Liverpool Hope University
- Liverpool John Moores University
- London Metropolitan University
- London South Bank University
- Loughborough University
- University of Manchester
- Manchester Metropolitan University
- Middlesex University, London
- Newcastle University
- Newman University
- University of Northampton
- Northumbria University, Newcastle upon Tyne
- Norwich University of the Arts
- University of Nottingham
- Nottingham Trent University
- The Open University, Milton Keynes
- University of Oxford
- Oxford Brookes University
- University of Plymouth
- University of Portsmouth
- Queen's University Belfast
- Queen Margaret University, Edinburgh
- University of Reading
- The Robert Gordon University, Aberdeen
- Roehampton University, London
- Royal Agricultural University, Cirencester
- Royal College of Art, London
- University of St Andrews
- University of St Mark & St John, Plymouth
- University of Salford
- University of Sheffield
- Sheffield Hallam University
- University of Southampton
- Southampton Solent University
- University of South Wales, merger of University of Wales, Newport and University of Glamorgan
- Staffordshire University, Stoke-on-Trent, Stafford and Lichfield
- University of Stirling, Bridge of Allan
- University of Strathclyde, Glasgow
- University of Sunderland
- University of Surrey, Guildford
- University of Sussex, Falmer and Brighton
- Swansea Metropolitan University
- Swansea University
- Teesside University, Middlesbrough and Darlington
- University of Ulster, Coleraine, Jordanstown, Magee and Belfast
- University of Wales, undergoing a merger with Trinity Saint David and Swansea Metropolitan
- University of Wales, Trinity Saint David
- University of Warwick, Coventry
- University of West London, Ealing and Brentford
- University of Westminster, London
- University of the West of England, Bristol
- University of the West of Scotland, Paisley, Hamilton, Ayr & Dumfries
- University of Winchester
- University of Wolverhampton
- University of Worcester
- University of York
- York St John University