Już ponad 46 tysięcy studentów zagranicznych w Polsce

Wzrost współczynnika umiędzynarodowienia wynika nie tylko ze wzrostu liczby obcokrajowców, ale również ze spadku ogólnej liczby studentów w Polsce. W roku akademickim 2014/15 na polskich uczelniach studiuje łącznie 1.469.386 osób o ponad 80.491 studentów mniej niż w roku poprzednim i o ponad 265.000 mniej niż trzy lata temu.

Jeszcze więcej Ukraińców. Wzrost liczby studentów zagranicznych w Polsce spowodowany jest głównie bezprecedensowym napływem studentów z Ukrainy. W tym roku akademickim studiuje ich u nas 23.329 - czyli o 8206 więcej niż rok temu. Stanowią oni już ponad 50% ogółu studentów zagranicznych w Polsce (rok temu było ich 8 procent mniej). Skokowy przyrost ich liczby spowodowany jest konsekwentną, dziesięcioletnią strategiczną obecnością marketingową i promocyjną polskich uczelni na tym rynku (zwłaszcza w ramach programu "Study in Poland"), jak i obecną, trudną sytuacją polityczną Ukrainy.

Tworzenie się monokultury ukraińskiej na niektórych polskich uczelniach może powodować w przyszłości konflikty. Jak mówi dr Bianka Siwińska, autorka raportu "Studenci zagraniczni w Polsce 2014": - W związku ze stałym, dynamicznym przyrostem liczby Ukraińców, coraz powszechniej mówi się o zjawisku "ukrainizacji" polskich uczelni. Na tym tle w ostatnim roku pojawiły się w kilku ośrodkach akademickich incydenty o podłożu ksenofobicznym. Zarówno środowisko akademickie, jak i opinia publiczna, władze samorządowe oraz osoby odpowiedzialne za politykę publiczną państwa w obszarze szkolnictwa wyższego powinny ze szczególną uwagą śledzić te nastroje i proponować rozwiązania wspierające właściwą integrację studentów z Ukrainy w życie uczelni i społeczności lokalnej. Dobrą praktyką w tym zakresie jest organizowany od 5 lat konkurs INTERSTUDENT na najlepszego studenta zagranicznego w Polsce. Jednak to stanowczo za mało.

Trendy 2015. Drugą największą grupę studentów zagranicznych w Polsce stanowią Białorusini (jest ich 4118), Norwegowie (1538), Hiszpanie 1188 i Szwedzi (1290). W roku akad. 2014/15 ponad 83% ogółu studentów obcokrajowców przyjechało do Polski z Europy.

W porównaniu ze średnią światową, w Polsce uczy się niewielu studentów z Azji - jest ich u nas 5602. Jednak należy zaznaczyć, że po raz pierwszy od pięciu lat obserwujemy w tej kategorii tendencję wzrostową. W tej chwili w Polsce studiuje 785 Chińczyków (wzrost o ponad 100 osób w stosunku do roku poprzedniego), 410 Tajwańczyków, 545 Hindusów (wzrost o 227 osób w stosunku do roku poprzedniego). W tym samym czasie nieznacznie spadła liczba Wietnamczyków (jest ich w tej chwili na studiach w Polsce 205) i Malezyjczyków (211).

Mimo intensywnych wysiłków promocyjnych polskich uczelni, wciąż nie wzrasta liczba studentów z Ameryki Południowej (jest ich u nas 109, w tym z Brazylii - 49). Spada liczba studentów z Ameryki Północnej i Środkowej (jest ich 1172, o 174 mniej niż w roku ubiegłym). Większy wzrost zainteresowania ofertą polskich uczelni obserwujemy natomiast w Afryce (liczba studentów stamtąd wzrosła w stosunku do roku poprzedzającego do 719, o 127). Rośnie też liczba studentów z Arabii Saudyjskiej (804) i Turcji (1024).

Kontekst światowy. Ocenia się, że w skali globalnej, rynek studiów międzynarodowych przynosi krajom goszczącym studentów zagranicznych około 100 miliardów dolarów rocznie. W Polsce szacunkowy wkład studentów zagranicznych do gospodarki to w tej chwili około 150 milionów euro rocznie.

Na świecie ponad 4,5 miliona studentów uczy się poza granicami swojego kraju. Według prognoz, do roku 2020 liczba ta się podwoi. Ponad połowa międzynarodowych studentów to Azjaci (dominują wśród nich Chińczycy, Hindusi i Koreańczycy). Większość studentów z zagranicy goszczą kraje OECD, a spośród nich: Stany Zjednoczone, Australia, Wielka Brytania, Niemcy i Francja. Do tej wielkiej piątki trafia ponad połowa wszystkich studentów zagranicznych na świecie. 7% z nich trafia, od niedawna, również do Chin.

Mimo spektakularnego wzrostu, w dalszym ciągu w Polsce uczy się procentowo nie tylko o wiele mniej studentów niż w najwyżej rozwiniętych krajach Zachodu czy w Chinach, ale też mniej niż u naszych sąsiadów: w Czechach, na Węgrzech, Słowacji, Litwie, Łotwie, Estonii, a nawet w Bułgarii. Polska jest, obok Chorwacji, najmniej umiędzynarodowionym krajem Unii Europejskiej i jednym z najsłabiej umiędzynarodowionych w OECD.

Źródło: Fundacja Edukacyjna Perspektywy na podstawie informacji GUS "Dane wstępne dotyczące szkolnictwa wyższego 2014". Ich dokładna analiza wraz z nowymi danymi szczegółowymi, danymi ze źródeł międzynarodowych i wynikami badania własnego zostanie przedstawiona w raporcie "Studenci zagraniczni w Polsce 2015". Publikacja przewidziana jest na wrzesień 2015.