Lepsze przygotowanie absolwentów do wejścia na rynek pracy i wyposażenie ich w miękkie kompetencje, podniesienie jakości nauki i dydaktyki, wzmacnianie pozycji polskiego szkolnictwa wyższego na arenie międzynarodowej – oto „Uczelnie przyszłości”. Minister nauki prof. Lena Kolarska-Bobińska ogłosiła założenia nowego programu MNiSW.
Szkolnictwo wyższe musi się zmieniać. Europa i świat, szukają najlepszych rozwiązań, żeby podnosić jakość kształcenia i jak najlepiej przygotować absolwentów do potrzeb rynku pracy. Polska potrzebuje "Uczelni przyszłości", które będą kształcić twórczych obywateli otwartych na nowe wyzwania rynku pracy i zmieniające się otoczenie - powiedziała minister Lena Kolarska-Bobińska. Zastępca dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju prof. Jerzy Kątcki dodał: - Polska potrzebuje więcej innowacyjnych firm, a te z kolei potrzebują wykwalifikowanych, przedsiębiorczych pracowników. Poprzez Program Rozwoju Kompetencji przyczyniamy się do podnoszenia kompetencji młodych ludzi, którzy w najbliższych latach będą stanowić siłę napędową naszej gospodarki. Z tego względu kładziemy szczególny nacisk na szkolenia, zajęcia praktyczne i wizyty u pracodawców.
"Uczelnie przyszłości" to pakiet kompleksowych działań podjętych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego finansowanych ze środków unijnych w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (POWER).
W puli nowego programu MNiSW jest 5 mld zł. - PO WER to odpowiedź na wyzwania i jednocześnie narzędzie realizacji Strategii Europa 2020. To program, który uwzględnia stojące przed Europą długofalowe wyzwania związane z globalizacją, rozwojem ekonomicznym, zjawiskami demograficznymi, czy inwestycjami w kapitał ludzki - podkreśla minister nauki.
W sumie w ramach "Uczelni przyszłości" w 2015 roku odbędą się cztery konkursy i zrealizowane zostaną trzy projekty pozakonkursowe. Szkoły wyższe, które stworzą najlepsze wnioski w ramach konkursów otrzymają specjalny status "Uczelni przyszłości". Uczelnie te będą mogły liczyć na dodatkowe finansowanie z budżetu państwa w postaci dotacji projakościowej.
W 2016 roku MNiSW przewiduje uruchomienie dwóch kolejnych konkursów - na Nowe Programy Kształcenia oraz na umiędzynarodowienie polskiego szkolnictwa wyższego. Dodatkowo planuje systemowe wsparcie procesu konsolidacji uczelni.
Działania w ramach "Uczelni przyszłości" w 2015 r.:
- Program Rozwoju Kompetencji (konkurs)
Jego główną ideą jest wprowadzenie do programu studiów zajęć, które doskonalą kompetencje w obszarach kluczowych dla gospodarki i rozwoju kraju, z naciskiem na miękkie kompetencje poszukiwane przez pracodawców m.in. umiejętności związane z komunikacją, współpracą w grupie czy analitycznym myśleniem. Z programu skorzystają zarówno uczelnie publiczne, jak i niepubliczne, a udział w nim wezmą studenci wszystkich kierunków studiów. W ubiegłym roku odbył się pilotaż Programu Rozwoju Kompetencji. W maju 2015 r. uruchomiona zostanie jego pierwsza edycję. Do 2020 roku rząd przeznaczy na cały program ponad 1 mld zł.
- Systemy antyplagiatowe (konkurs)
MNiSW chce wprowadzić do wszystkich polskich uczelni kompleksowe rozwiązania walczące ze zjawiskiem plagiatów. W ramach konkursu, który rusza w maju 2015 r. szkoły wyższe mogą dostać w sumie 100 mln zł na stworzenie, modyfikację lub zakup licencji systemów antyplagiatowych. Ponadto dostaną środki na opracowanie oraz wdrożenie procedur antyplagiatowych zgodnych z obowiązującym prawem.
- Studiujesz? Praktykuj! (konkurs)
MNiSW chce zapewnić studentom możliwość odbycia wysokiej jakości staży związanych bezpośrednio z uzyskiwanymi przez nich efektami kształcenia na kierunkach studiów. Zakres realizowanych zadań określi uczelnia we współpracy z podmiotem przyjmującym na staż. Pierwszy konkurs uruchomiony zostanie jeszcze w drugiej połowie 2015 roku. Jego całkowity budżet to 550 mln zł.
- Akademickie Biura Karier (konkurs)
MNiSW wspiera instytucje, które ułatwiają start absolwentów na rynku pracy. W związku z tym wyróżniające się Akademickie Biura Karier działające przy uczelniach mogą liczyć na dodatkowe 76 mln zł. Konkurs rusza w drugiej połowie 2015 r.
- Najlepsi z najlepszych! (działanie pozakonkursowe)
Cel działania to wsparcie uczestnictwa wybitnie uzdolnionych studentów w międzynarodowych konkursach lub zawodach. Młodzi naukowcy mogą przeznaczyć pieniądze z projektu m.in. na pokrycie kosztów uczestnictwa, a także na zakup środków niezbędnych do przygotowania projektu, z którym rywalizują na arenie międzynarodowej. W puli "Najlepszych z najlepszych!" jest 42 mln zł.
- Program praktyk zawodowych w Państwowych Wyższych Szkołach Zawodowych (PWSZ) (działanie pozakonkursowe)
Proponowany program jest rozwiązaniem systemowym, które umożliwi wypracowanie, przetestowanie oraz trwałe wdrożenie 6-miesięcznych obowiązkowych praktyk dla studentów Państwowych Wyższych Szkół Zawodowych. Budżet projektu to ok. 136 mln zł. Dzięki temu działaniu będziemy mieli ogólnopolski, jednolity system praktyk zawodowych dla kierunków studiów o profilu praktycznym w PWSZ.
Działania w ramach "Uczelni przyszłości" w 2016 r.:
- Nowe Programy Kształcenia (konkurs)
MNiSW będzie aktywnie wspierać realizację programów kształcenia o profilu ogólnoakademickim albo praktycznym dostosowanych do potrzeb gospodarki, rynku pracy i społeczeństwa. Budżet konkursu to ponad 1,3 mld zł.
-
Umiędzynarodowienie polskiego szkolnictwa wyższego (konkurs)
- Ministerstwo będzie zachęcać uczelnie do realizacji programów kształcenia w językach obcych i międzynarodowych programów studiów oraz międzynarodowych szkół letnich. W puli konkursu jest 243 mln zł.
- Chce włączyć wykładowców z zagranicy w prowadzenie programów kształcenia w polskich uczelniach, a także zachęcić wybitnych polskich uczonych pracujących za granicą i mających osiągnięcia naukowe do kontynuowania kariery akademickiej w Polsce. W puli konkursu jest ponad 53 mln zł.
- Będzie wspierać procesy uzyskiwania zagranicznych akredytacji przez polskie uczelnie lub programy kształcenia. Budżet konkursu to ponad 21 mln zł.
- Konsolidacja uczelni (działanie pozakonkursowe)
Wspieranie procesy konsolidacji polskich uczelni. W budżecie projektu na ten cel jest ponad 257 mln zł.
- Kształcenie na studiach doktoranckich - opracowanie wzorcowych programów studiów doktoranckich (działanie pozakonkursowe)
W ramach działania ministerstwo wspiera interdyscyplinarne i międzynarodowe programy studiów doktoranckich tworzone przy współpracy z jednostkami naukowymi, instytutami PAN i instytutami badawczymi. Do uczelni trafią też środki na zamawianie studiów doktoranckich w obszarach kluczowych dla gospodarki. Budżet projektu to 470 mln zł.
Dodatkowo w roku 2016 w trybie pozakonkursowym MNiSW podejmie inicjatywy podnoszące kompetencje zarządcze kadr kierowniczych i administracyjnych w uczelniach. Planuje też działania prowadzące do wdrożenia na uczelniach zmian w zakresie zarządzania procesem kształcenia.
"Uczelnie przyszłości" oprócz dodatkowego wsparcia z budżetu państwa mogą także liczyć na preferencyjne traktowanie w dostępie do funduszy europejskich. Najlepsze ośrodki w obszarze dydaktyki muszą jednak spełniać dwa główne kryteria: posiadać kategorię A+ oraz wyróżniającą ocenę programową lub instytucjonalną Polskiej Komisji Akredytacyjnej (PKA).
"Uczelnie przyszłości" - wykaz programów i działań pozakonkursowych, które MNiSW uruchomi w latach 2015-2016