Warto postawić na psychologię z 4 tysięcy powodów

- Pani Profesor, czy absolwent psychologii koniecznie musi zostać psychologiem klinicznym, prowadzić psychoterapię, przyjmować pacjentów na kozetce?

To mit. Wiedza psychologiczna i umiejętności z tej wiedzy wynikające przygotowują do wielu bardzo różnych zadań. Utożsamianie roli psychologa z gabinetem psychoterapeutycznym jest całkowicie niesłuszne. Po pierwsze, zawęża znacznie to, co może robić w sensie zawodowym. Po drugie, musimy pamiętać, że aby być psychoterapeutą trzeba, już po uzyskaniu dyplomu, odbyć dodatkowe szkolenia. 

- Trzeba poświęcić 5 lat na studiowanie ludzkich zachowań?

Jeśli chce się być zawodowym psychologiem, to tak. Jeśli jednak człowiek jest nastawiony na karierę w innym zawodzie, a psychologii potrzebuje jako dopełnienia przygotowania do tego zawodu - mogą mu wystarczyć licencjackie studia z psychologii albo studia II stopnia. Jeśli natomiast komuś studiującemu psychologię przyjdzie w trakcie studiów na myśl, że chciałby pójść zawodowo w innym kierunku, to nic nie stoi na przeszkodzie, żeby studia psychologiczne po trzecim roku zakończył licencjatem, a następnie podjął studia drugiego stopnia i studiował coś innego, z czym chciałby psychologię połączyć. 

- System boloński otwiera możliwość elastycznego wybierania różnych ścieżek edukacyjnych. To nowość w przypadku psychologii.

Nowość w Polsce, ponieważ na świecie psychologia najczęściej podzielona jest na studia I i II stopnia. Wykonywanie wielu zawodów stało się obecnie tak skomplikowane, że do sukcesu potrzebne jest kombinowanie różnych obszarów wiedzy i umiejętności. Prawie wszystkie kierunki można więc studiować w elastycznym trybie 3 plus 2, a tym samym dokonywać takich połączeń, które wydają się potrzebne z punktu widzenia zainteresowań i planowania kariery. Dotąd w Polsce psychologia była poza tym systemem wzajemnego dopełniania się i wzbogacania kompetencji zawodowych. Teraz psychologia włącza się do tego systemu. To wydaje się być dobre i dla psychologii i dla wielu zawodów. Psychologia „na styku” z innymi zawodami może stać się jeszcze bardziej przydatna do rozwiązywania problemów, z jakimi mamy do czynienia we współczesnym świecie. Zawodowy psycholog nie byłby potrzebny w wielu sytuacjach, gdyby osoby w tych sytuacjach działające, np. policjanci, sędziowie, nauczyciele, lekarze, miały dobrą wiedzę psychologiczną i potrafiły zrobić z niej praktyczny użytek.

- Co zatem może robić absolwent studiów psychologicznych I stopnia, który nabył tę wiedzę i umiejętności?

Bardzo dużo różnych rzeczy. W zasadzie trudno jest wskazać taką dziedzinę życia społecznego i takie zawody, w których psychologia nie polepszałaby w jakiś sposób, pośrednio lub bezpośrednio, sposobu wykonywania zadań. Albo dlatego, że się pracuje z ludźmi albo dlatego, że się z nimi współpracuje, jest się przełożonym, podwładnym, członkiem jakichś grup, zespołów. Wszystko co dzieje się pomiędzy osobami robiącymi coś razem ma ogromny wpływ na efekty ich pracy. Na przykład: badania pokazały, że proporcja pozytywnych i negatywnych komunikatów, które przekazują sobie członkowie grup zadaniowych związanych z planowaniem i organizacją sprzedaży, ma wpływ na skuteczność tych grup mierzoną wynikiem finansowym, jaki te zespoły osiągają w związku z rozwiązaniami, do których dojdą. Więc, jeśli ludzie kierujący zespołami będą rozumieli wpływ emocji na myślenie i będą umieli ukształtować optymalny emocjonalny klimat relacji w zespole, to wyniki ich pracy będą lepsze.

- Dla kogo są przeznaczone studia II stopnia?

Dla tych, którzy mają ukończone studia I stopnia i chcą kontynuować zdobywanie wykształcenia psychologicznego. Studia drugiego stopnia mogą podjąć np. po pewnym czasie, albo gdzie indziej, w innym mieście czy na innej uczelni. Są też dla tych, którzy przekonali się, że wiedza i umiejętności psychologiczne byłoby cennym elementem ich przygotowania zawodowego i chcą uzupełnić wykształcenie zdobyte na innym kierunku studiami psychologicznymi drugiego stopnia. 

- Od roku akademickiego 2013/2014 wprowadzamy, obok jednolitych, dwustopniowe studia psychologiczne. Czy to wiąże się ze zmianami w procesie nauczania psychologii?

Dwustopniowe studia to nie jest po prostu rozdzielenie studiów jednolitych na dwie części z seminarium licencjackim na trzecim roku. To nowa strategia uczenia psychologii. Krótszy okres, jaki student ma na zdobycie solidnego psychologicznego wykształcenia, wymaga takiego sposobu uczenia psychologii, aby czas nauki wykorzystany był jak najbardziej ekonomicznie. Opracowaliśmy więc taką strategię uczenia, która ma na celu intensyfikację przekazywania wiedzy. Chcemy, żeby każdy z poziomów kształcenia w systemie 3 plus 2 był naprawdę nasycony wiedzą i praktyką. Bardzo dużą część programu stanowią zajęcia w małych grupach, z bezpośrednim kontaktem miedzy prowadzącymi a studentami. Innym wyzwaniem przed jakim stajemy w związku z podzieleniem studiów psychologicznych jest upowszechnienie wiedzy, czym różni się znajomość psychologii absolwentów różnych form studiów psychologicznych. To ważne, bo rola zawodowa psychologa nie jest w Polsce prawnie określona. Osobom studiującym psychologię powinniśmy dać rzetelną informację, jakie wykształcenie zdobędą w zależności od wymiaru studiów, a pracodawcom – jasne wskazówki, jak „czytać” różne dyplomy absolwentów studiów psychologicznych i jakich kompetencji od nich oczekiwać.