7 maja br. mija 55. rocznica śmierci Marii Grzegorzewskiej – twórczyni pedagogiki specjalnej. W swojej pracy Grzegorzewska kierowała się mottem: „Nie ma kaleki – jest człowiek”. Przez całe życie zawodowe walczyła o to, by zapewnić dzieciom z niepełnosprawnościami jak najlepsze warunki do rozwoju. Zakładała szkoły specjalne i kształciła nauczycieli. W maju obchodzimy także 100. rocznicę utworzenia Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej, którego założycielką i patronką jest Maria Grzegorzewska.
Z okazji jubileuszu stulecia Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie Sejm RP ustanowił rok 2022 Rokiem Marii Grzegorzewskiej.
Maria Grzegorzewska urodziła się 18 kwietnia 1888 r. w Wołuczy. Studiowała m.in. na Uniwersytecie Jagiellońskim, a w 1913 r. wstąpiła na Międzynarodowy Fakultet Pedagogiczny w Brukseli. Kontynuację studiów uniemożliwił jej wybuch wojny. W 1916 r. uzyskała tytuł doktora filozofii na Sorbonie, a następnie podjęła pracę z osobami niepełnosprawnymi w jednej z paryskich szkół.
Po powrocie do Polski w 1919 r. rozpoczęła pracę w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, zajmując się sprawami szkolnictwa specjalnego. Zakładała szkoły specjalne, a także powołała kurs seminaryjny dla nauczycieli pracujących w tych placówkach. W roku 1922 przekształciła kurs w Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej i została jego dyrektorem. Funkcję tę pełniła do końca życia.
W latach 1930-1935 kierowała Państwowym Instytutem Nauczycielskim. W latach 1958-1960 była profesorem w Katedrze Pedagogiki Specjalnej UW. Była to pierwsza uniwersytecka katedra pedagogiki specjalnej w Polsce.
Marii Grzegorzewskiej zawdzięczamy teoretyczne i organizacyjne podstawy systemu kształcenia specjalnego w Polsce. Jako pierwsza w podjęła systematyczne badania nad zagadnieniami pedagogiki niepełnosprawnych. Opracowała metodę rewalidacyjną i spopularyzowała ją.
Pracę nauczyciela-wychowawcy w szkole specjalnej traktowała jako pracę o szczególnej wartości. Opracowała Metodę Ośrodków Pracy umożliwiającą dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnościami poznawanie otaczającego świata przez bezpośrednie doświadczanie i działanie.
Maria Grzegorzewska była założycielką i długoletnim dyrektorem najstarszej w Polsce uczelni o profilu pedagogicznym – Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej. Zapoczątkowała rozwój sieci szkół specjalnych, opracowała oryginalną koncepcję kształcenia nauczycieli oraz stworzyła polską szkołę pedagogiki specjalnej.
Od 1924 r. aż do ostatnich dni swego życia redagowała czasopismo „Szkoła Specjalna”.
Pozostawiła po sobie znaczny dorobek, m.in. skrypty wykładów z zakresu pedagogiki specjalnej, badania dotyczące osób niewidomych i głuchoniewidomych. Jest autorką m.in. takich publikacji jak: „Psychologia niewidomych”, „Listy do młodego nauczyciela”, „Pedagogika lecznicza. Skrypt wykładów”, „Głuchociemni”, „Analiza zjawiska kompensacji u głuchych i niewidomych”.
Akademia Pedagogiki Specjalnej to uczelnia z bogatą ofertą dydaktyczną, wysokim poziomem kształcenia, a także bogatą historią akademicką. Umożliwia nie tylko kształcenie specjalistów, którzy będą pracować z osobami niepełnosprawnymi, niesłyszącymi, niewidomymi, a także prowadzenie badań naukowych z zakresu pedagogiki specjalnej.